आजकलका बालबालिका मोबाइल र कम्प्युटरको स्क्रिनमा घण्टौँ बिताउँछन्। कोही गेम खेल्छन्, कोही भिडियो हेर्छन्, त कोही च्याटमा रमाइरहेका हुन्छन्। तर के तपाईँले उनीहरूको अनलाइन संसारको प्रभावबारे सोच्नुभएको छ?
बालबालिकाले अनलाइनमा बिताएको समयले उनीहरूको मानसिक स्वास्थ्य, सामाजिक जीवन, र सिकाइ प्रक्रियामा नकारात्मक असर पार्न सक्छ। यदि अभिभावकले समयमै ध्यान दिएनन् भने, उनीहरू साइबर बुलिङ, गोपनीयता हानि, तथा अनुचित सामग्रीको जोखिममा पर्न सक्छन्।
अनलाइन समस्याहरू:
- साइबर बुलिङ: इन्टरनेटमा दुर्व्यवहार र गालीगलौजले बालबालिकामा मानसिक तनाव ल्याउन सक्छ।
- अनलाइन ठगी: अन्जानमै बालबालिकाले ठगहरूको सिकार बन्न सक्छन्।
- अनुचित सामग्री: हिंसात्मक वा अश्लील सामग्रीले बालबालिकाको मानसिक विकासमा गम्भीर असर पार्न सक्छ।
- गोपनीयता हानि: बालबालिकाको व्यक्तिगत जानकारी अनलाइनबाट चुहिन सक्छ।
सुरक्षा उपायहरू:
- प्राइभेसी सेटिङहरू सुधार गर्नुहोस्: बालबालिकालाई प्राइभेसी सेटिङको सही प्रयोग गर्न सिकाउनुहोस्।
- संवाद गर्नुहोस्: नियमित रूपमा उनीहरूको अनलाइन गतिविधि बारेमा खुला कुराकानी गर्नुहोस्।
- समय सीमा तोक्नुहोस्: अनलाइनमा बिताउने समयको सीमा निर्धारण गर्नुहोस्।
- सामाजिक सञ्जाल निगरानी गर्नुहोस्: उनीहरूको सोसल मिडिया प्रयोगबारे जानकारी राख्नुहोस्, र अनुचित गतिविधिबाट जोगिन सहजीकरण गर्नुहोस्।
- अनलाइन सुरक्षा सफ्टवेयरहरू प्रयोग गर्नुहोस्: एन्टिभाइरस, एड ब्लकर, तथा चाइल्ड प्रोटेक्सन सफ्टवेयरहरूको प्रयोगले सुरक्षा सुनिश्चित गर्न सकिन्छ।
- शिक्षित बनाउनुहोस्: बालबालिकालाई अनुचित लिङ्क वा फाइलहरू नखोल्न, गोप्य जानकारी नबाँड्न, र अनलाइन साथीहरूलाई भेट्न नजान सचेत गराउनुहोस्।
सम्बन्धित अतिरिक्त उपायहरू:
- एन्टिभाइरस सफ्टवेयर स्थापना: बालबालिकाले प्रयोग गर्ने उपकरणहरूमा सुरक्षा सफ्टवेयर राख्नुहोस्।
- सुरक्षित वेबसाइटहरूमा मात्र पहुँच दिनुहोस्: पाइरेटेड तथा अश्लील सामग्री हुने वेबसाइटबाट बालबालिकालाई टाढा राख्नुहोस्।
- अनलाइन गतिविधि निगरानी: बालबालिकाको स्क्रिन सबैले देख्न सक्ने ठाउँमा राख्नुहोस् ताकि उनीहरूको अनलाइन गतिविधि सजिलैसँग निरीक्षण गर्न सकियोस्।
अन्तमा : अनलाइन संसारमा बालबालिकालाई सुरक्षित राख्न अभिभावकहरूले उनीहरूको गतिविधिमा ध्यान पुर्याउनै पर्छ। सजगता र सहजीकरणले मात्र उनीहरूको मानसिक र सामाजिक विकासलाई सन्तुलनमा राख्न सकिन्छ।
